Można się czasem spotkać z opinią, że aby skutecznie komunikować się w języku obcym, trzeba przede wszystkim opanować słownictwo i gramatykę. Tymczasem, jak wynika z badań, dwie trzecie problemów w komunikowaniu się, jakie występują wśród uczących się języka angielskiego, wynika z niepoprawnej wymowy. Podobnie jak w gramatyce, gdzie jedna drobna – pozornie nieistotna – różnica powoduje zasadnicze odwrócenie znaczeń (np. have a company to coś zupełnie innego niż have company, a What are you doing? to nie to samo, co What do you do?), tak samo błędy w wymowie prowadzą do nieporozumień i sprawiają, że można brzmieć śmiesznie, bezsensownie, a nawet wulgarnie. W dzisiejszym, zmieniającym się świecie, w którym porozumiewanie się językami obcymi, w szczególności angielskim, stało się wymogiem powszechnym, może to decydować o naszym powodzeniu w życiu – znalezieniu lepszej pracy, staniu się częścią nowego środowiska, nawiązaniu nowych znajomości, a nawet... znalezieniu partnera życiowego. W skrócie rzecz biorąc, im poprawniej brzmieć będzie nasz język, tym poważniej będziemy traktowani przez rozmówców. Dzieje się tak dlatego, że – jak dowodzi szereg przeprowadzonych w ostatnich latach eksperymentów – im mniej poprawna jest nasza wymowa, tym mniejsza jest nasza wiarygodność w oczach słuchaczy. Niniejszy kurs zawiera szereg podpowiedzi, co zrobić, żeby nasz angielski brzmiał nie tylko poprawnie, ale jak najbliżej oryginału.
Kłopoty z opanowaniem poprawnej wymowy angielskiej wynikają z kilku przyczyn. Najważniejszą z nich wydaje się być dość skomplikowany system relacji grafo-fonemicznych – w angielskim alfabecie występuje 26 liter, ale liczba głosek w angielskim wynosi ok. 40. Dość skomplikowany jest też system akcentowania słów, w którym akcent główny – w przeciwieństwie do polskiego – nie jest stały i może padać na różne sylaby. Występowanie w angielskim mocno zredukowanych sylab powoduje, że szybko mówiącego native speakera czasem trudno zrozumieć. Warto więc pamiętać, że nauka wymowy służy nie tylko temu, aby mówiący był dobrze rozumiany, ale także temu, żeby sam dobrze rozumiał innych mówiących po angielsku.
Poprawna wymowa to przede wszystkim taka, która nie burzy komunikacji i pozwala przekazywać zamierzone treści. Jednak takie kryterium poprawności, choć w pełni wystarcza do sprawnego porozumiewania się językiem obcym, w wielu sytuacjach może okazać się niewystarczające, zwłaszcza jeśli na przykład przyjdzie nam przez jakiś czas przebywać w środowisku, gdzie język obcy jest językiem ojczystym. Wówczas chcielibyśmy nie tylko mówić poprawnie, ale w sposób jak najbardziej zbliżony do rodzimych użytkowników tego języka.
Podobnie jak w gramatyce, gdzie jedna drobna – pozornie nieistotna – różnica powoduje zasadnicze odwrócenie znaczeń (np. have a company to coś zupełnie innego niż have company, a What are you doing? to nie to samo, co What do you do?), tak samo błędy w wymowie prowadzą do nieporozumień i sprawiają, że można brzmieć śmiesznie, bezsensownie, a nawet wulgarnie. W dzisiejszym, zmieniającym się świecie, w którym porozumiewanie się językami obcymi, w szczególności angielskim, stało się wymogiem powszechnym, może to decydować o naszym powodzeniu w życiu – znalezieniu lepszej pracy, staniu się częścią nowego środowiska, nawiązaniu nowych znajomości, a nawet... znalezieniu partnera życiowego. W skrócie rzecz biorąc, im poprawniej brzmieć będzie nasz język, tym poważniej będziemy traktowani przez rozmówców. Niniejszy kurs zawiera szereg podpowiedzi, co zrobić, żeby Twój angielski brzmiał nie tylko poprawnie, ale jak najbliżej oryginału.
Znaczna większość problemów z wymową nie wynika z jakiejś szczególnej trudności w opanowaniu samych dźwięków. Ich przyczyną jest raczej nieosłuchanie z naturalnym angielskim i zbytnie poleganie na tekście pisanym, czego efektem jest tzw. „drukowana wymowa” (spelling pronunciation), a także bardzo silny wpływ odmiennych reguł wymowy języka ojczystego. Podobnie jak tańca czy jazdy na rowerze nie da się nauczyć z książki, tak samo nauka wymowy wymaga przede wszystkim obcowania z dźwiękami. Dlatego niniejszy podręcznik stanowi jedynie uzupełnienie części zasadniczej, czyli w pełni interaktywnego programu multimedialnego, w którym znajdują się praktyczne opisy omawianych dźwięków, animacje, wideo oraz tysiące przykładów słów, wyrażeń i zdań do powtarzania z lektorem i lektorką.
Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Nawet dzieci przyswajające język ojczysty potrzebują na opanowanie niektórych dźwięków sporo czasu (5-6 lat), mimo że ich „nauka” jest niemal nieustanna. Są w końcu poddawane stałej ekspozycji na język, mogą być wielokrotnie poprawiane, itd. Jednak sukces w przyswajaniu języka ojczystego ma ujemny wpływ na naukę języka obcego, ponieważ reguły wymowy pierwszego języka są często nie tylko odmienne, ale wręcz sprzeczne z regułami języka, którego chcemy się nauczyć (np. reguła ubezdźwięczniania spółgłosek na końcu wyrazu w języku polskim, powodująca, że słowa kod i kot brzmią identycznie, jest całkowicie odwrotna niż w angielskim, gdzie ubezdźwięcznianie końcowe może być błędem i prowadzić do zakłóceń w komunikacji – np. Hey, bud! [Cześć, kolego!] i Hey, butt! [Cześć tyłku!]). Powoduje to, że problemem dla wielu uczących się jest „przestawienie się” z języka ojczystego na język obcy, albo inaczej – tak silne zmechanizowanie reguł języka obcego, aby nie były wypierane przez reguły języka ojczystego. O tych, którym się to uda w stopniu doskonałym mówimy „osoby bilingwalne” – a więc, w uproszczeniu, posługujące się bezbłędnie dwoma językami. W przypadku wymowy jest to dość trudne i uzależnione od różnych zdolności, np. słuchu muzycznego. Przy czym niekoniecznie musi być to cecha wrodzona, gdyż słuch muzyczny można z powodzeniem wykształcać i rozwijać. Dla osób z bardzo dobrze wykształconym słuchem muzycznym samodzielne opanowanie wymowy będzie z pewnością dużo łatwiejsze. Ci z gorszym słuchem muzycznym powinni raczej uczyć się wymowy pod kierunkiem nauczyciela.
Nie istnieją cudowne sposoby opanowania prawidłowej wymowy. Jedynie systematyczna ekspozycja na autentyczny angielski oraz regularne ćwiczenia gwarantują sukces. Poniżej prezentujemy najważniejsze naszym zdaniem strategie uczenia się poprawnej wymowy:
Niektórzy uważają, że najlepszym sposobem opanowania języka obcego, w tym wymowy, jest stworzenie środowiska, w którym proces uczenia się następuje niejako w oderwaniu od języka ojczystego. Takie podejście wcale jednak nie musi być skuteczne. Wszakże znaleźć można wiele przykładów – choćby wśród Polonii amerykańskiej – osób, które przebywając w naturalnym środowisku amerykańskiej odmiany języka angielskiego przez wiele lat, nigdy nie pozbyły się obcego akcentu. Zatem samo środowisko nie wystarcza, zwłaszcza jeśli ktoś zaczyna naukę w wieku młodzieńczym lub dorosłym. Dlatego jesteśmy przekonani, że osoby uczące się języka obcego powinny się go uczyć nie w oderwaniu, ale przy wykorzystaniu odniesień do języka ojczystego. Stworzyliśmy więc kurs wymowy, w którym wszystkie dźwięki języka angielskiego opisywane są w relacji do dźwięków języka ojczystego. Wszędzie tam, gdzie zastąpienie jakiegoś dźwięku angielskiego zbliżonym dźwiękiem rodzimym nie powoduje problemów w komunikacji, mówimy o tym otwarcie, zaznaczając jednocześnie, co trzeba zrobić, jeśli chcemy mówić nie tylko poprawnie, ale w sposób zbliżony do native speakerów. Należy pamiętać, że niniejszy kurs to tylko podstawa uczenia się wymowy angielskiej. Nie zastąpi on regularnej pracy i codziennego osłuchiwania się z brzmieniem języka angielskiego.
Z pewnością dla wszystkich, którzy uczą się języka angielskiego, niezależnie od tego, na jakim poziomie. Także dla tych, którzy znają angielski i posługują się nim na co dzień, ale mają świadomość, że ich wymowa jest dość daleka od ideału. Wreszcie dla nauczycieli języka angielskiego na wszystkich poziomach, którzy jeśli nie chcą zaniedbać uczenia wymowy, muszą samodzielnie tworzyć materiały do jej nauczania, albo sprowadzać podręczniki zagraniczne, w żadnym stopniu nie uwzględniające specyfiki ucznia polskiego. Kurs ten można przejść w pojedynkę, można też wykorzystać go jako podręcznik wspomagający na zajęciach szkolnych. Jego wielką zaletą jest to, że możemy pracować w sposób dowolny, gdyż nie ma tu żadnej obowiązkowej kolejności rozdziałów. Zapoznanie się z jednym rozdziałem zajmuje nie więcej niż pół godziny. Pamiętajmy jednak, żeby robić to systematycznie i wracać do przećwiczonych rozdziałów tak długo, aż nowe nawyki związane z regułami wymowy odmiennymi od języka ojczystego zostaną całkowicie zautomatyzowane.
Sklep